مردم اورومو، قسمتی از قوم کوشیتی ساکن اتیوپی هستند. آنها یکی از بزرگترین گروه های قومی در اتیوپی هستند و ۳۴.۵ درصد از جمعیت کل اتیوپی را تشکیل می دهند. اروموس زبان مادری مردم  اورومو می باشد و همه با این زبان با یکدیگر صحبت می کنند (همچنین به آن ها Afaan Oromoo و Oromiffa  نیز گفته می شود).

مردم اورومو پیرو آیین سنتی خود بوده و سیستم حکومت مختص خود را دارند. رهبر منتخب آنها در دوره های ۸ ساله انتخاب شده  و تنها ۸ سال در قدرت باقی می ماند و پس از آن انتخاباتی به منظور انتخاب رهبر بعدی برگزار خواهد شد.  

اروموس ها فرهنگ، تاریخ، زبان و تمدن منحصر به فرد خود را دارند، از نظر فرهنگی با آفرها، سومالی­ها، سیداماها، آگاووس، بیلنس، بیجا، کوناماس[۱] و دیگران ارتباط دارد. اروموس بیشتر به خاطر سیستم اجتماعی مساوات خود معروف به گادا شناخته می شود و با داشتن سازمان نظامی که داشته اند در قرن های دوازدهم تا اواسط قرن نوزدهم به عنوان یکی از قوی­ترین اسطوره های شاخ آفریقا ظاهر گردیدند. گادا نوعی دولت مشروطه با یک سیستم اجتماعی است و از نظر سیاسی این کار از طریق انتخاب رهبران سیاسی انجام می پذیرد.

زبان مردم اورومو

زبان مردم اورومو، Afaan Oromoo نام دارد و  بیش از ۶۵ میلیون نفر با این زبان تکلم می کنند. گروه های قومی ملی مانند سیدهاما، برتا، آدار، آنوواک، کومه، کولو، کافیچو و گوراغه[۲] علاوه بر زبانهای محلی خود به زبان Afaan Oromoo نیز صحبت می­کنند Afaan Oromoo.  سومین زبان رایج در کنار زبانهای عربی و هائوسا[۳] در آفریقا است و همچنین دومین زبان بومی گسترده در آفریقا در جنوب صحرا می­باشد.

مذهب مردم اورومو:

مردم اورومو دارای سه دین اصلی هستند: مذهب اصلی اوروما Waaqeeffannqa، اسلام و مسیحیت می­باشد.

لباس مردم اورومو:

برخی از مردان اورومویی لباس ووویا[۴] می پوشند، و برخی از خانمها وندابیتی[۵] می پوشند. برخی از زنان و مردان اورومویی لباسهای چرمی با پوست حیوانات را می پوشند، و برخی از خانمها از لباس هایی که از پنبه بافته شده است، استفاده می کنند. زنان و مردان اورومو همچنین انواع مختلفی از لباس های مدرن را نیز استفاده می کنند، آنها در روزهای خاص خود لباس های ویژه ای را برتن می نمایند که به آن لاگو[۶] گفته میشود.

جشن ایریچا [۷]

ایریچا در لغت به معنای تشکر و شکرگزاری  است و جشنی است که  مردم اوروما آنرا بزرگ می­دارند، در این جشن عبادت و شکرگذاری خداوند متعال از طریق اقدامات فرهنگی صورت می پذیرد. آیین مراسم ایریچا،  به خودی خود شامل یک جهان بینی فرهنگی و فلسفی و مذهبی است که در آن  قدرتهای معنوی و معجزه آسا خداوند تحسین  میشوند.

این جشن که بابت سبزی گیاهان و بهره‌وری آنان صورت می پذیرد دارای فلسفه­ای است که  به معنی احیای زندگی و جایگزینی قدیمی با جدید است و معنی مرگ و معاد در آن مستتر و بیانگر زندگی پس از مرگ است.

از نظر تاریخی، به نظر می­رسد که این جشن از  نوعی دیدگاه و فلسفه و درک مردم باستانی کوشیتی[۸] که در دره نیل زندگی می کردند نشات گرفته است و عملی بوده که به معنی شکر گذاری از خداوند تلقی میشده است.

به نظر می رسد که اعتقاد کوشیتی در داشتن زندگی بهتر، در خدایان تجسم یافته است و در واقع مشابه عبادت مردم باستان که در دره نیل زندگی میکردند، می باشد.  

مردم کوشیتی باستان از عقاید مذهبی مشترک برخوردار بوده و دارای یک سیستم اعتقادی یکسان نیز  بوده اند.

این فرهنگ شکرگذاری دارای آداب و رسوم خاصی است و از دعا در مکانها و زمانهای مختلفی که دارای ساختاری برای خود است صورت می پذیرد.

گرچه مراسم آیین ایریچا در مکانهای مختلفی برگزار می شود ، اما معمولاً در دو منطقه اصلی در اتیوپی بسیار پررنگ و با شکوه  برگزار می شود.

۱.Irrecha Tulluu  : که در بالای کوهها انجام می شود و در آغاز فصل بهار در مارس و  مطابق فرهنگ مردم  اورومو برگزار میشود.

۲. Irrecha Malkaa: که در ماه سپتامبر در کنار رودخانه ها و یا دریاچه ها برگزار میشود.  بلافاصله پس از پایان فصل بارانی انجام می شود که در این فصل تاریکی فصل باران با روزهای مه آلود خود سپری شده و جای خود را به فصل روشن (Birraa) میدهد. چنین مراسم آیینی نه تنها در کنار رودخانه بلکه در حوالی دریاچه ها و مجاورت آن انجام می شود.  این تعطیلات ایرراچا را گاهی به عنوان ایانانا بیررا (تعطیلات بیررا)  نیز شناخته می شود.

در فصل سپتامبر، کوه ها و مراتع پوشیده از گل و گیاهان زراعی است و  رنگ آن برای کشاورزان جذاب و پر زرق و برق است  و آنان این ماه را  مروارید امید و سعادت تلقی می نمایند

آنها اعتقاد دارند که، از آنجا که آب منبع زندگی است و  خداوند متعال آنرا تحسین نموده است،  لذا خدا را  باید شکر کنیم.  لذا  فرهنگ و مذهب اوریو (Waaqeffannaa) که Irrecha بخشی از آن است، مفهومی حول باران، صلح و باروری دارد.

در مراسم آئینی ایراچا،  معمولا افراد دسته هایی از گل و چمن که خیس هستند را در دست گرفته و مشغول ترانه خوانی و دعا میشوند. در این مراسم مردان و زنان لباس های سنتی و آیینی منطقه اورومو را پوشیده  و چوب های باریک و درازی را در دست نگه می دارند و کودکان نیز در دسته هایی مشغول آوازخوانی می باشند. در این فصل پسران همسران خود را انتخاب می کنند و افراد به یکدیگر هدیه می دهند.

این روز جزو اعیاد محسوب شده و در حدود ۳۵ میلیون نفر از مردم اورومو در آن شرکت می نمایند لازم به توضیح است که این روز در کشور اتیوپی تعطیل رسمی است.